Coaching Zdrowia. Czy można coachingować zdrowie?

Odpowiedź brzmi: TAK! Przyznajmy szczerze, nie zawsze idziemy pod rękę ze zdrowiem. Czasami naprawdę bardzo się staramy, rozumiem nieumyślnie, nadszarpnąć nasze zdrowie. Profilaktykę odkładamy na pojutrze, albo na jeszcze bardziej nieokreśloną przyszłość. Bo jak nie boli i nie widać problemu, to przecież znaczy, że wszystko jest w porządku. Możemy zająć się przyjemniejszymi sprawami. Wiele chorób jednak rozwija się długo i bezobjawowo, więc jak już zacznie boleć i widać, to na profilaktykę zazwyczaj jest już za późno. Coaching zdrowia pomaga zadbać o zdrowie zanim będziemy potrzebować leczenia, pomaga też gdy stajemy w obliczu choroby.

Definicja zdrowia.

Zdrowie, to według Światowej Organizacji Zdrowia całkowity fizyczny, psychiczny i społeczny dobrostan człowieka, a nie tylko brak choroby lub niepełnosprawności. Dlatego tak ważne stają się wszelkie działania profilaktyczne, mające na celu zapobieganie chorobom poprzez ich wczesne wykrycie i leczenie. WHO podkreśla więc, że istotny jest dobrostan, jakość życia, a nie sam brak choroby.

Istota coachingu zdrowia.

Według brytyjskich badaczy ze Special Group of Coaching Psychology coaching zdrowia to edukacja, promocja i praktyka zdrowego stylu życia z wykorzystaniem technik coachingowych, mająca na celu wpływ na poprawę dobrostanu danej osoby i osiągnięcie przez nią zamierzonych celów.

Coaching zdrowia koncentruje się więc na wspieraniu realizacji działań wzmacniających zdrowie. Coach zdrowia to specjalista, który uczy, między innymi, umiejętne radzić sobie ze stresem, trudnymi emocjami, niewspierającymi przekonaniami, pomaga zmienić nastawienie z negatywnego na pozytywne, wprowadzić zdrowe nawyki żywieniowe, dobrać aktywność sportową, nauczy technik relaksacji.

Historia coachingu zdrowia.

Sam coaching zdrowia zaczął się rozwijać od początku lat 90. XX wieku i był mocno związany z takimi metodami jak terapia poznawczo-behawioralna, rozmowa motywująca czy program 12 kroków, stosowanymi w pracy z osobami uzależnionymi. Badania przeprowadzone przez Strachman z Uniwersytetu w Kalifornii, których celem było sprawdzenie skuteczności metod coachingu zdrowia, potwierdzają ich większą profesjonalność od innych form coachingu ze względu na związek z naukami medycznymi.

Coaching zdrowia jako wsparcie w zdrowiu i chorobie.

Oczywiście najlepiej jest zapobiegać niż leczyć. Są osoby, które podejmują codzienne starania, aby jak najdłużej pozostać w dobrej kondycji psychicznej i fizycznej. Czasami jednak nie mają wystarczającej wiedzy i umiejętności. Czasami napotykają trudności, z którymi nie mogą sobie poradzić. Dzięki współpracy z coachem zdrowia mogą zdobyć nową wiedzę i nauczyć się nowych sposobów dbania o zdrowie. A najważniejsze, pod życzliwym i czujnym okiem coacha zdrowia wdrożą tę wiedzę i umiejętności w życie oraz zaplanują działania.

Natomiast w obliczu choroby, sytuacja zmienia się o tyle, że choroba narzuca swoje warunki i zasady. Choroba wymaga zmiany stylu życia, nawyków i dostosowania się do warunków jakie dyktuje. Zaprzeczanie, buntowanie się, próba ucieczki czy unikanie, to nie jest skuteczna strategia zdrowienia. Zadaniem coacha zdrowia w tej sytuacji jest obudzenie w swoim podopiecznym potrzeby i chęci, aby stawić czoło sytuacji, w jakiej się znalazł. Profesjonalny coaching zdrowia oferuje holistyczne podejście do pacjenta, uwzględniające jego potrzeby i cele i pomagające mu otworzyć się na wiedzę i nowe doświadczenia.

Najważniejszym zadaniem coachingu zdrowia jest więc rozbudzenie i podtrzymanie motywacji do zmian, aktywne włączenie osoby coachowanej w proces zdrowienia, aby mogła sama wpływać na własne życie i zdrowie oraz edukacja zdrowotna.

Coaching zdrowia to holistyczne podejście, które skupia się na głównych obszarach życia.

Coaching zdrowia skupia się poprawie funkcjonowania w następujących 4 obszarach:

1) fizycznym: sen, odżywianie, oddychanie, otoczenie, aktywność fizyczna,

2) emocjonalnym: świadomość emocji, regulacja emocji i zarządzanie nimi,

3) intelektualnym: poczucie wpływu na własne życie, przekonania,

4) duchowym: poczucie sprawczości i koherencja.

Dobre funkcjonowanie we wszystkich tych obszarach przyczynia się do równowagi i zachowania zdrowia.

Korzyści i zastosowanie coachingu zdrowia.

Pricewaterhouse Coopers na zlecenie International Coach Federation (ICF) przeprowadziło globalne badanie z udziałem ponad 12 tys. respondentów z 117 krajów reprezentujących główne regiony świata. Osoby współpracujące z coachem zdrowia zgłaszały następujące korzyści z coachingu zdrowia:

• samoświadomość (67,6%),

• sprecyzowanie wartościowych celów (62,4%),

• bardziej zbalansowane życie (60,5%),

• zmniejszenie poziomu stresu (57,1%)

• samoodkrywanie (52,9%),

• zwiększenie pewności siebie (52,4%)

• poprawa kondycji zdrowotnej i fizycznej (ok. 50%).

Z badania tego wynika, że coaching zdrowia jako gałąź coachingu, bez wątpienia odpowiada na zapotrzebowanie społeczne w tym zakresie i może mieć rozległe zastosowanie w wielu sferach życia społecznego, zawodowego, wpływając na lepsze funkcjonowanie człowieka we wszystkich obszarach życia.

Coaching zdrowia pomaga holistycznie:

• zwiększyć dobrostan, poprawić kondycję fizyczną i psychiczną,
• wdrożyć prozdrowotne umiejętności i działania,
• zwiększyć odpowiedzialność osoby doświadczającej choroby za leczenie,
• w obliczu choroby wzmocnić motywację i konsekwencję, wytrwałość i siły na drodze do poprawy lub odzyskania zdrowia.

A jak jest u Ciebie? Zatrzymaj się i daj sobie czas na chwilę refleksji.

• Czy zdrowie jest dla Ciebie wartością z TOP 10 Twoich wartości?
• Co konkretnie robisz, aby dbać o swoje zdrowie?
• Co możesz jeszcze zrobić, aby bardziej zadbać o swoje zdrowie?
• Co możesz robić codziennie, aby bardziej dbać o swoje zdrowie?
• Co Ci przeszkadza dbać o zdrowie?
• Co Ci pomoże przezwyciężyć trudności w dbaniu o swoje zdrowie?

Źródło: Bartosiewicz A, Zarzycka-Bienias R. Coaching zdrowia w chorobach somatycznych. Medcyna Ogólna i Nauki o zdrowiu 2020; 26(3): 206–212.